Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2015

Τριώδιο και τριώδιο.........

Αγαπητοί μου αδελφοί και φίλοι
Χαίρεται.
Αφού ευχηθώ καλό Μήνα και καλό τριώδιο. Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω, τη διαφορά του τριωδίου και του τριωδίου. Η περίοδος του Τριωδίου κατά κανόνα, είναι εκκλησιαστική περίοδος δέκα εβδομάδων, που ξεκινά από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και φτάνει μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο. Η περίοδος αυτή των δέκα βδομάδων, οφείλει το όνομα της, στο ομώνυμο Εκκλησιαστικό βιβλίο, το Τριώδιο, που ξεκίνα να χρησιμοποιεί η Εκκλησία την ίδια χρονική περίοδο.   Μέσα σε αυτή τη χρονίκη περίοδο, περιλαμβάνεται και η Μεγάλη Τεσσαρακοστή καθώς και η Μεγάλη Εβδομάδα.
Πολύ άνθρωποι, διαχωρίζουν την περίοδο του τριώδιου, στο τριώδιο και στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Στην παλιά Κρήτη ονόμαζαν, την πρώτη εβδομάδα του Τριώδιου. Κράτηνη ή Κρεάτηνη. Την πρώτη εβδομάδα γίνεται «κατάλυση στα πάντα», δηλαδή τρώγεται ελεύθερα κάθε φαγητό ακόμα και την Τετάρτη και Παρασκευή. Για το λόγο αυτό αλλού ονομάζεται «ελεύθερη» ή «απολυτή». Στην Παλιά όμως Κρήτη, έτρωγα, το κρέας το ψαχνή, από χοίρο, που την εποχή εκείνη, που δεν υπήρχαν ηλεκτρικά ψυγεία το συντηρούσαν κάνοντας το παστό ή καπνιστό
Την δεύτερη εβδομάδα του Τριωδίου γίνεται «κατάλυση στα πάντα» όλες τις ημέρες , αλλά τηρείται κανονικά η νηστεία της Τετάρτης και Παρασκευής, που απέχουμε ακόμα και από τα λαδερά φαγητά όπως και τις ημέρες της Μεγάλης Σαρακοστής. Αυτή η εβδομάδα στην παλιά Κρήτη, ονομαζόταν συγκόκαλη. Ονομαστικέ έτσι, γιατί αυτοί τη βδομάδα, οι παλιοί Κρήτες έτρωγαν ότι περίσσευε και από τα κόκαλα. Την Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας στην  υπάρχει το έθιμο της τσικνοπέμπης, κατά την οποία, όλα τα σπίτια πνίγονται στην τσίκνη ή τσίκνα, από τα κρεατικά και τους μεζέδες που ψήνονται και καταναλώνονται σε αφθονία, δεδομένου ότι μετά από τρεις ημέρες αρχίζει ουσιαστικά η νηστεία της Σαρακοστής. Την Παρασκεύη της δεύτερης ή συγκοκάλης εβδομάδας, γίνεται ο εσπερινός  και μνημονεύονται τα κόλλυβα για όλους τους κεκοιμημένους.  
Η τρίτη εβδομάδα του Τριωδίου είναι αυτή της Τυροφάγου ή Τυρινής, οπότε όλες τις ημέρες γίνεται κατάλυση σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, του αυγού, των ψαριών και φυσικά του ελαιολάδου, απαγορεύεται όμως το κρέας.
Η τρίτη Κυριακή του Τριωδίου, μετά την Κυριακή της τυρινής εβδομάδας, αρχίζει ο καθαρισμός, εσωτερικό και εξωτερικός, καθαρισμός του σώματος και την ψυχής. Με την Καθαρά Δευτέρα, αρχίζει η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής, δηλαδή της νηστείας των σαράντα ημερών που προηγείται του χριστιανικού Πάσχα.
 Η Εκκλησία  καθόρισε, όλη αυτή την εν λόγο περίοδο,  στον όρθρο να ψάλλονται κατά βάση τρεις Ωδές. Δηλ. τρείς ομάδες τροπαρίων, αυτά τα τροπάρια βρίσκονται στο ομώνυμο Εκκλησιαστικό βιβλίο, που έδωσε και το όνομα του στην περίοδο αυτή, όπως αναφέραμε και παραπάνω. Τα τροπάρια αυτά των τριών Ωδών καθημερινά εκφράζουν σε βάθος όλη τη θεολογία της Εκκλησίας μας. Αναφέρονται στη δημιουργία, στην πτώση και στην ανάπλαση της ανθρώπινης φύσης. Είναι πνευματικά κεντρίσματα που θέλουν με τη θεία λατρεία να αφυπνίσουν τις συνειδήσεις μας.

Πολλοί, όμως έχουν την εντύπωση, ότι το Τριώδιο, είναι μόνο οι τρείς πρώτες εβδομάδες και έχουν και την εσφαλμένη εντύπωση, ότι και στις τρις εβδομάδες αυτέ καταλύεται κρέας, επειδή από παλιά λέγανε   απόκριες. Όμως δεν έχει καμία σχέση αυτό που γινόταν παλιά με αυτό που γίνεται τώρα. Οι τρείς αυτές εβδομάδες, είναι  μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για γλέντια και ξεφαντώματα. Για να ξεφύγει ο άνθρωπο λίγο από την καθημερινότητα του να ξεδώσει, να διασκεδάσει. Αυτό είναι καλό όταν τηρείται το μέτρο και όχι η υπερβολή. Παλιά και διασκέδαζαν και γλεντούσαν, αλλά και αυτό που λέει η εκκλησία ήξεραν και το τηρούσαν στο ακέραιο.

 Για την Εκκλησία όμως το τριώδιο είναι κάτι άλλο. Κι’ εμάς μας ενδιαφέρει να ξέρουμε τι είναι το Τριώδιο κατά την Εκκλησία κι’ όχι πως το παίρνει και το εννοεί ο κάθε ένας, σαν ευκαιρία για ακαταστασία και παρεκτροπές στη ζωή μας. Γιατί αυτό γίνεται σήμερα. Όλος ο κόσμος χοροπηδά στους δρόμους και δυστυχώς δε γνωρίζει γιατί χοροπήδα και γιατί μασκαρεύεται. Δεν γλεντήσουν συνετά και όμορφα οι άνθρωποι, όπως παλιά. Δεν είναι κακό πράγμα η χαρά και το κέφι, άλλα να είναι χαρά και κέφι και όχι το κακό θέατρο του παραλόγου.
           
Το Τριώδιο λοιπόν δεν είναι μια ευκαιρία για να ασωτέψουν οι άνθρωποι, αλλά μια ευκαιρία για να προετοιμαστούν τις τρείς πρώτε βδομάδες και στη συνέχεια τις άλλες εβδομάδες, να ετοιμαστούν, για τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα. Το Τριώδιο γι’ αυτούς που ενδιαφέρονται για την πνευματική προκοπή και σωτηρία είναι ένα στάδιο πνευματικών αλλά και σωματικών αγώνων.
 Καλό Τριώδιο .
Με υγεία και δύναμη στην Αγία και μεγάλη τεσσαρακοστή.

Γόρτυνα 01/02/2015


Πατήρ Δημήτριος.